Kaliforniya Üniversitesi?nde iç hastalıkları uzmanı olan Nicole Van Groningen? in Washington Post gazetesindeki ?Big Pharma gives your doctor gifts. Then your doctor gives you Big Pharma?s drugs? başlıklı yazısı:
***
Büyük ilaç şirketleri doktorlarınıza hediye verir. Doktorlar da onların ilaçlarını size yazar
Doktorunuzun muayenehanesinden yeni bir ilaçla çıkarken doktorunuzun sizin için en iyi tedaviyi dikkatlice seçtiğini sanabilirsiniz.
Gel gelelim doktorunuz Amerika? lı doktorların yarısının olduğu gibi propagandistler tarafından ziyaret ediliyor ve bedava yemek davetlerini kabul ediyorsa ilaç seçiminin önyargılı olma ihtimali çok fazladır.
Ben de dâhil doktorlar pazarlamacıların davranış yönlendirmelerine direnemezler ve Big Farma (büyük ilaç şirketleri) da bunu gayet iyi bilir.
İlaç endüstrisi 2012? de sağlık profesyonellerine ilaç pazarlaması için tüketici reklamlarına ödenenin tam sekiz misli fazlasını yani 24 milyar dolar harcamıştır.
Son senelerde tıp dünyası endüstrinin doktorları etkilemek için yaptığı aşırı faaliyetlere karşı sesini yükseltiyor.
2006? dan bu yana birçok eğitim hastanesi endüstrinin doktorların ilaç yazma alışkanlıklarına etkilerini azaltmak için propagandist ziyaretlerini kısıtlıyor veya yasaklıyor.
Geçen sen Kaliforniya Senatosu, ilaç şirketlerinin doktorlara hediye vermesini yasaklayan bir kanun teklifini kabul etti.
Yasa teklifi, doktorları etkilemek için harcanan paraların işe yaradığını gösteren bir araştırmayla aynı zamana denk düştü.
Geçen ay JAMA? da yayınlanan makalede propagandist ziyaretlerini ve hediyelerini sınırlayan hastanelerde çalışan doktorların pompalanan pahalı orijinal ilaçlar yerine bunlardan çok daha ucuz olan muadillerini yazdıklarını ortaya koydu (1).
Bu, doktorların ilaç yazma alışkanlıklarıyla propagandistler arasındaki rahatsız edici ilişkileri ortaya koyan ilk araştırma da değil.
2016? da gerçekleştirilen bir analizde ilaç ve tıbbi alet endüstrisinden para olan doktorların pahalı orijinal ilaçları yazmayı tercih ettikleri gösterildi (2).
Bir başka çalışmada da ilaç şirketlerinin tek bir yemeğinin bile ucuz olan muadili yerine çok daha pahalı olan orijinal ilaç yazmayı artırdığı tespit edildi (3).
Ben de bu rahatsız edici ilişkilere daha genç bir stajyer doktor iken şahit oldum.
Bir propagandist bizleri o zamanlar çok gözde olan bir Manhattan restoranına bir eğitim yemeğine davet etti ve ben de gittim.
O akşam bizlere pompalanan ilaç, aynı etkiye sahip muadilinden yüzde 500 daha pahalıydı.
Doktor-endüstri ilişkilerinde kaybeden taraf tabii ki hastalardır, hastaların parası ilaç şirketlerinin kasalarına gidiyor.
Amerika? lıların dörtte biri kendilerine yazılan ilaçları almakta zorlandıklarını ve bu yüzden de tavsiye edilen ilaçları tam olarak kullanamadıklarını bildiriyorlar (4).
Orijinal ilaçlar muadillerine fazlaca bir üstünlüğü yoktur ama bunların ülke çapında mali yükü çok büyük boyutlardadır.
Bugünkü durumda reçete ile alınan ilaçlara senede 400 milyar dolar ödüyoruz ve bu paranın büyük kısmı orijinal ilaçlara gidiyor.
Bunların tüketiminde yapılacak küçük azaltmalar bile milyarlarca doların tasarrufunu sağlayacaktır.
İlaç şirketleri doktor ziyaretlerini yeni ilaçlarla ilgili detayların bildirildiği bir eğitim faaliyeti olarak görüyorlar ama günümüzde yüksek kaliteli kaynakları dikkate aldığımızda bunun bir değerinin olmadığı açıktır.
Gelelim neticeye
Amerika? lı meslekdaşıma bu gerçekleri dile getiren yazısı için teşekkür ediyorum.
Allah gözü paradan başka bir şey görmeyen ilaç şirketlerine insaf, onlarla mücadele edenlere ise güç kuvvet versin.
Doktorlar ve endüstri arasındaki menfaat münasebetleri "sıfırlanmadıkca" ilaç israfının önlenmesi mümkün olamaz!
Kaynaklar:
1. http://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/2623607
3. http://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/article-abstract/2528290
4. http://www.kff.org/health-costs/poll-finding/kaiser-health-tracking-poll-august-2015/
