TÜRBELER HİZMET BEKLİYOR
Gerçek bir Bektaşi dergâhına gittiğinizde Akçakocalıyım veya Akçakoca?dan geliyorum derseniz, orada bulunanlar saygıyla doğrulup sağ ellerini kalplerinin üzerine koyduktan sonra ?Akçakoca Halife Babamızın Ruhu Revan, Şâdı Handan Ola? derler. Evet; Osman Gazi ?nin komutanlarından olan Akçakoca Bey aynı zamanda Bektaşi Halife Babasıdır. Hacı Bektaş-ı Veli?ye ait olduğu kabul edilen ?VELAYETNAME? adlı eserin bir bölümü Akçakoca Baba ile ilgilidir.
Toplumumuzda yüzlerce yıllık geleneğe sahip olan Bektaşiliği ne yazık ki Alevilik ile karıştırıyorlar. Bektaşilik hakkında bilinenlerin çoğu kulaktan dolma ya da uydurmadır.
Bektaşilik; Horasan okulunun Anadolu ?da ruh bulduğu, Hacı Ahmed Yesevi?nin felsefesini bu topraklarla tanıştıran birkaç önemli öğretiden biridir, Osmanlı?nın kurucu gücü, gerçek anlamda Türk ? İslam sentezidir. Fıkralarında biraz da abartılarak anlatıldığı gibi ayyaş gezen, beynamaz bir topluluk değildir. İçlerine girdiğinizde İslam?ın temel değerlerine tereddütsüz bağlı olduklarını görürsünüz.
Yıllarca Bektaşiliği araştırdım. Ayinlerine katıldım, sofralarında bulundum, onları yakından tanıma fırsatı elde ettim. Bektaşilik, Osmanlıdan bu yana devlet sisteminin temel taşı olmuş, katı ahlaki kuralları olan bir okul.
Bir zamanlar, Ankara ?da Hacı Bayram Camiinin karşısındaki mütevazı bir dairede çalışmalarını yürüten psikiyatrist mutasavvıf Dr. Emin Acar Bey ?i (Ruhu revan olsun) ziyarete gittiğimde, Eskici Ahmet Dede hakkında biraz konuşmuştuk.
Eskici Ahmet Dede ilgili küçük bir araştırma yaptığımı, hangi yola bağlı olduğunu merak ettiğimi sormuştum. O da konu hakkında çok malumatı olmadığını ancak Bolu Salnamesine bakmak gerektiğini söyledikten sonra ?Hacı Bayram, Veli dir, Hacı Bektaş ise Pirdir? sözü hep aklımdadır.
Kendisinin Hacı Bektaş sevgisini de odasında Türkçe Kur?an okutmasından anladım. Yanında bulunan hafız Kur?an-ı Kerim?i önce kitaptan Türkçe okuyor sonra da; hıfz ettiği Arapçasını okuyordu.
Artık Emin Bey gibiâlimler zor yetişiyor nur içinde yatsın.
Yaptığım araştırmalar sonucu, Eskici Ahmet Dede?nin büyük olasılıkla Nakşi olduğu, bir ihtimal Mevlevi de olabileceği kanaatine vardım. Cumayanı camii klasik mescit modelinin biraz dışına çıkarak, balkonlu olarak yapılmış. Bu yüzden caminin aynı zamanda tasavvuf erbabının toplanma, tefekkür ve muhabbet yeri olduğunu düşünüyorum.
Koç Baba Türbesine Gelince;
Buranın bir Bektaşi türbesi olduğu su götürmez bir gerçek. Neden mi? Bektaşi mezarlarında bazı işaretler bulunur, işaretler Koç Babatürbesinde mevcut.
Türbedeki iki önemli işareti açıklamakta yarar var.
1- Bektaşi mezarlarının önü açıktır, şehrin yüksek noktalarında bulunur. Bu mezarlar aynı zamanda o kişinin yaşamında sevdiği, kullandığı bir mekân veya ona yakın olmalıdır. Neden yüksekte bulunuyor? Çünkü Bektaşi Babaları her daim çevreyi gözler.
Bir nevi istihbarat olarak da düşünebilirsiniz. Bunun en güzel örneği Ereğli Göztepe?deki ?Gözcü Baba? türbesidir. Dostun düşmanın geldiğini yarenleriyle birlikte bu noktalardan izlerler. Ayrıca Babaların çoğunluğu ?Yıldızname?bakabildikleri için bu noktalardan yıldızların hareketlerini de gözlemleme fırsatını bulurlar. Koç baba türbesi de böyle bir konumda, görece daha yüksek bir mevkide.
2- Bektaşi Babalarına ait mezarların tamamı, olması gerekenden daha büyük yapılır. Bu çok eski bir gelenek olmakla birlikte, üzerinden yüzyıllar geçmesine rağmen, benim gibi türbenin başına giden birinin oranın Bir Bektaşi?ye ait olduğunu anlaması içindir.
Yukarıda yazdığım iki önemli işarete göre, ?Koç Baba? türbesi olarak bilinen evliya mezarı bir büyük ihtimalle Akçakoca Bey ?in veya ardından gelen başka bir postnişinin görevlendirip bu bölgeye gönderdiği Babalardan birine aittir. Tabii bu konuların daha kapsamlı olarak araştırılması gerekir.
Gerek Koç Baba, gerekse Eskici Ahmet Dede?nin türbesine gittiğimde buraların yeterince bakımlı olmadığını görmekteyim. Bakım sadece mezarı ve çevresini onarmak, temizlemek olarak görülmemeli. Buralar, bizlerin ve misafirlerimizin ziyaret etmesi halinde daha fazla bilgi alabileceği, daha açıklayıcı unsurlarla geliştirilebilir.
Akçakoca?daki türbeler, Türk ve İslam geleneklerine uygun olarak kümbet içine alınmalıdır. Bu hem türbeyi korur hem de bir saygı göstergesidir.
Eskici Ahmet Dede türbesinin camiye olan yakınlığı nedeniyle Kümbet yapımına uygun olup olmadığından emin değilim ama Koç Baba Türbesinin KÜMBET yapımına uygun olduğunu görmek hiç de zor değil. Bir vatandaşımızın koruma altına aldığı türbe, Koç Baba hakkında bilgilerin yer aldığı,kapalı bir Kümbete dönüştürüldüğü takdirde ilçemize yakışan bir ruhani bir merkez olarak yeniden işlev kazanacaktır.
Yeni düzenlemeler, yerel makamların rehberliğinde Akçakocalı hayırseverler tarafından rahatlıkla yapılabilir.
Yeter ki istenilsin?
Özhan KIZILTAN
