Düzce Serbest Muhasebeciler Mali Müşavirler Odası Üyesi Dr. Fevzi Er, COVİD-19’un ekonomiye olan etkisini değerlendirdi.
Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını, birçok ülkede ekonomik kriz başta olmak üzere ciddi problemleri de beraberinde getirdi.
Ülkeler, Covid-19 salgınının ortaya çıkardığı olumsuzluklardan etkilenmemek için birtakım önlemler alıyor.
Bütün dünyayı etkisi altına alan Korona virüs salgını ile mücadele sürerken, Türkiye’de işletmeleri ve çalışanları korumak adına çeşitli tedbirler alındı.
Düzce Serbest Muhasebeciler Mali Müşavirler Odası Üyesi Dr. Fevzi, Er, Covid-19’un ekonomiye olan etkilerini yaptığı yazılı açıklama ile değerlendirdi. Er, cari açık ile büyüme stratejisini oluşturup büyüme koşullarını sağlaması gerektiğini söyledi. Korona Virüs’ün dünya ekonomisinde arz sorunu yaratarak üretim alanını etkilediğini vurgulayan Er, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Covid-19 özellikle dünya ekonomisinde arz sorunu yarattı ve doğrudan üretim alanını etkiledi. Fabrikada çalışan işçiyi hasta etti ve işinin kaybolmasına neden oldu. Fabrikaların çoğu kapandı. Üretimin azalması ile birlikte tedarik zincirleri de sekteye uğradı. Ülkeler arası mal gönderme işi uzun süre mümkün olamayacak. Yaşanan ve yaşanacak bu sorunlar kaynak ve tasarrufu olmayan ülkeleri daha çok etkileyecek.
“Arz da yaşanan sorunlar talep sorununu yaratacak”
Arz da yaşanan sorunlar talep sorununu yaratacak. Çalışanlar işini kaybedip fabrikalar kapanınca gelir azalacak ve talep daralacaktır. Dünyada ekonomik küçülmenin ne kadar olacağı belli olmamasına karşın yılın birinci çeyreğinde ticaret hacmi %2,8 oranında, sanayi üretimi % 4,5 oranında azalmıştır. Türkiye’nin sanayi üretimi ise on yılın en düşük seviyesindedir. Covid-19 salgını ile ilk çeyrekte ABD ekonomisi %4,9 küçülürken Çin ekonomisi %6,7 küçülmüş, AB ülkeleri de %3,6 daralmıştır.
“Türkiye’nin dış kaynağa ihtiyacı olacaktır”
Türkiye ilk çeyrekte %4,5 büyümüş, ancak bundan sonraki süreçte büyümesi mümkün değildir. Türkiye ekonomisi büyük ölçüde dışa açık tedarik zincirine bağımlı ihracatında %60 ithalat oranı ile dünya ülkeleriyle ilişkisi olan bir ülke. Türkiye’ye bu yönde baktığımızda ekonomik zorluklarının olduğu görülmektedir. Son açıklanan verilere göre ihracat 2019 yılına göre Mart ayında %17,8 Nisan ayında %41,4 Mayıs ayında ise %40,8 azalmıştır.
“Arz ve talepte yaşanan belirsizlikler yatırımları da azaltacaktır”
Bu yönde arz ve talepte yaşanan belirsizlikler yatırımları da azaltacaktır. Covid-19 salgınının yarattığı ekonomik sonuçlar Temmuz ayında hissedilmeye başlayabilir. Türkiye’nin dış ticaret açığının artmasına neden olabilir. Bu nedenle Türkiye’nin dış kaynağa ihtiyacı olacaktır. MB döviz stokunun yeterli olmadığını açıklıyor. Türkiye’nin finansman kaynağı arayışında belirsizlikler var. Bu üretim ve tüketimi daha çok daraltacak ve fiyat enflasyonunu oluşturacak. Maliyet ve ithal enflasyonu artacaktır.
“Büyümek için cari açık vermek gerekiyor”
Türkiye cari açık vermeden milli gelirini büyütmesi zordur. Cari açığı arttırarak büyümek yurt dışından sürekli borç para bulmak demektir. Bu yönde covid-19 sürecinde ekonomimiz daha çok daralacaktır. Çünkü büyümek için cari açık vermek gerekiyor. Bu durum dolar ihtiyacını arttıracak ve kuru olumsuz etkileyebilecektir. Bu yöndeki gelişmeler borçlanmanın maliyetini arttıracak ve ithalat zorlaşacaktır. Bu da reel sektörü zora sokacaktır. Reel sektörün zora girmesi yatırımı zorlaştıracak ve üretimi olumsuz etkileyecektir. Üretimin daralmasıyla ihracatta da azalma olacaktır. Yapılması gereken; cari açık ile büyüme stratejisini oluşturup büyüme koşullarını sağlamaktır. Doların yükselişini durdurmak için cari açık vermeden büyümeye yönelik arz talep ilişkisini milli geliri arttıracak biçimde düzenleyici kuralları disipline etmek gerekiyor.”
Haber: H. DURNA
