Çocukların başarılı olması için iyi motive olmaları şarttır. Motive bir işi yapmak için insanı harekete geçiren güçtür. Motive kaynağını içten ve dıştan alabilir. İçten motive olanların başarısı dıştan motive olanlara göre daha yüksektir. Çünkü kişi bir işi kendi istediği için yaptığı zaman işe daha iyi adapte olur. Başarılı olmak için daha iyi mücadele eder. Bu yüzden çocukları motive ederken içten motive etmeye çalışmalısınız.
Çocukları motive ederken çocukların yapması gerekenleri bir görev ve kural olarak göstermeyin. Başarıya ulaşmak için olması gerekenler şeklinde algılamalarını sağlayın. Çocuklara her kuralı mutlaka anlayacağı bir dille açıklayın. Kurala neden uyulması gerektiği, uyulmadığında ortaya çıkacak aksaklıklar güzel bir şekilde ifade edilmelidir. Kuralları içselleştiren çocuklar kurallara harfiyen uyar. Bilir ki kurallar kendisi için konulmuştur. Hiçbir zaman kuralları esnetmeyi, çiğnemeyi düşünmez. Adalet ve eşitlik anlayışı içinde temellenir.
Çocukları motive etmede ödül ve cezayı etkin biçimde kullanmalısınız. Ödül verirken şu hususlara dikkat etmelisiniz.
- Ödül ile davranış arasında mutlaka ölçü olmalıdır. Çok basit bir davranışta yüksek ödül vermek ya da çok üst düzey bir davranış için basit bir ödül vermek doğru değildir. Davranış ödüle layıksa verilmelidir. Pekiştirmek amaçlı çok sık verilen ödevler çocukların ödüle alışmasına ve doyumsuz olmasına neden olur. Belli bir süre sonra çocukları güdülemek için ödül yetersiz kalır. Ödüle alışan çocuk her eyleminde ödül beklentisi içine girer. Her davranışı ödüllendirilmeyen birey belli bir süre sonra davranışı sergilemeyi terk eder.
- Ödül davranıştan hemen sonra verilmelidir. Davranış sergilenmeden verilen ödül çocuğu isteksiz hale getirir. Ev işi için çağırdığınız ustaya parasını peşin ödediğiniz zaman usta işini aksatabilir, baştan savma iş yapabilir. Bu yüzden ödül davranıştan hemen sonra verilmelidir. Geç verilen ödül davranışın pekişmesini engeller. Ödül anlamını ve değerini kaybeder.
- Ödül çocuk için anlamlı ve değerli olmalıdır. Çocuğun ihtiyaçlarına cevap vermelidir. Kız çocuğuna oyuncak araba, erkek çocuğa oyuncak bebeği ödül vermek doğru değildir. Ödül çocuğun hoşuna gideceği bir ödül olmalıdır.
- Her davranışı ödüllendirmek çocuğun ödüle alışmasına neden olur. Bu da çocuğun ilerleyen zamanlarda verdiğiniz ödüle vereceği tepkileri azaltır. Ödül artık çocuk için bir anlam taşımaz. Çocuk ödüle doymuştur. Bu yüzden üst düzey davranış sergilemez ve kendini kasmaz. Her davranışı ödüllendirilen birey davranışları artık ödüle ulaşmak için sergiler. Ödül ortadan kalktığı zaman davranışta ortadan kalkar. Bu yüzden çocuk davranışa değil ödüle odaklanmış olur.
- Ödül farklı oranlarda ve farklı zaman aralıklarında verilmelidir. Her davranışı ödüllendirmek yerine 3-5 davranış sonrası verilmesi ödülün etkisini arttırır. Ödül değişken zamanlı olarak verilmelidir.
Görev ve sorumluluğunu yerine getirmeyen çocukları motive etmede cezayı da etkin biçimde kullanabilirsiniz. Cezalar çocuğun kişiliğine değil davranışına yönelik olmalıdır. Ceza çocuk tarafından iyi anlaşılmalıdır. Çocuk neden ceza aldığını bilmelidir. Cezanın yaptığı davranış yüzünden verildiğini bilmelidir. Cezayı çok kişisel hale getirmemelidir. Ceza verilirken ceza veriliş amacı açıklanmalıdır. Ceza verirken ciddi moda girmek gerekir. Gülerek, karşı tarafı azarlayarak, bağırarak verilen cezalar etkisizdir. Cezalar esnetilmemelidir. Çocuk yanlış bir davranış sergilediği zaman ceza alacağını bilmelidir. Çocuk yaptığı olumsuz davranışın cezasını mutlaka çekmelidir. Esneklik ve hoşgörü çocukta disiplinsizliğe neden olur. Bir sonraki vereceğiniz cezanın etkisini azaltır. Ceza çocuğunuzu motive etmelidir. Çocuğunuzun psikolojik bütünlüğüne zarar vermemelidir. Ceza anlamlı ve değerli olmalıdır. Cezada ölçülü olmak dengeyi kaybetmemek gerekir.
KAYNAK https://resmim.net/bilgi/cocuklar-nasil-motive-edilir/