Özel Çağsu Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Diyetisyen Elif Nur KAYA
''Annenin beslenmesi ile anne karnındaki bebeğin sağlığı arasında önemli bir ilişki bulunmaktadır. Anne karnındaki bebeğin bedensel ve zihinsel olarak büyümesi ve gelişmesi annenin gebeliği süresince yeterli ve dengeli beslenmesi ile mümkündür. Gebelik süresince annenin yetersiz ve dengesiz beslenmesi ile bebekte bazı sorunlar oluşabilir. Bu sorunlar;
• Zamanından önce, erken doğum (prematüre)
• Düşük doğum ağırlıklı bebek (doğum ağırlığı 2500g’ın altında olanlar)
• Bedensel ve zihinsel gelişimi yetersiz bebek doğumları
• Ölü doğumlar
**Oluşabilecek bu sorunlar; 18 yaş altında (adölesan gebelerde) ve 35 yaş üstündeki kadınlarda, sık aralıklarla (2 yıldan az) gebe kalan ve çoğul gebeliği (ikiz, üçüz) olan kadınlarda daha fazla görülmektedir.'' diyerek açıklamalarına devam etti.
GEBELİKTE BESLENME NEDEN ÖNEMLİDİR?
Gebelikte kadının vücudunda, yeni bir canlının (bebeğin) oluşması ve büyümesi ile bazı değişiklikler izlenir. Bu nedenle annenin bu dönemde beslenmesine daha fazla dikkat etmesi gereklidir.
Anne gebeliği süresince;
1. Kendi fizyolojik gereksinmelerini (enerji ve besin öğelerini) karşılamak,
2. Vücudundaki depolarını (besin öğeleri yedeğini) dengede tutmak,
3. Anne karnındaki bebeğin sağlıklı büyüme ve gelişmesini sağlamak,
4. Emzirmeye hazırlık için salgılanacak sütün enerji ve besin öğelerini karşılamak için yeterli ve dengeli beslenmelidir.
GEBELİKTE NE KADAR KİLO ALINMALIDIR?
• Az kilolu gebe (BKI 18,5 altı) ----- Önerilen kilo alımı 12-16 kg
• Normal kilolu gebe (BKI 18,5-24,9 arası) ----- Önerilen kilo alımı 9-12 kg
• Fazla kilolu gebe (BKI 25 VE üzeri) ----- Önerilen kilo alımı 7-10 kg
**BKI=kg/m2
İlk 3 ay (I. Trimester)
Gebeliğe fazla kilo ile başladıysanız, ilk 3 ay aldığınız kaloriyi çok fazla artırmaya gerek yoktur. İlk 3 ay kilo almamak sorun yaratmaz. Ancak gebelik döneminde ağırlık kaybına neden olabilecek davranışlarda bulunmak uygun değildir.
İkinci 3 ay (II. Trimester)
İkinci 3 ayda artan ihtiyacı karşılayabilmek için hamile kadınların günlük 300 kalorilik ek enerji alması gerekir. Özellikle gebeliğin 20. haftasından sonra vücudun gereksinimleri artar. Bebeğin hızlı büyümeye başladığı ve iştahın arttığı bir dönemdir. Anne yağ depolamaya başlar. Oluşmaya başlayan yağ birikimleri özellikle emzirme döneminde anne sütü salınımı için gerekli enerjiyi depolama açısından önemlidir.
Üçüncü 3 ay (III. Trimester)
Kilonuz artmaya devam eder. Bu dönem, bebeğin en hızlı büyüdüğü dönemdir. Ayaklarda ve ellerde şişme, sık idrara gitme problemleri normaldir. Kabızlık şikayeti artabilir. Gebelikte bebeğin büyüme ve gelişmesinin, annenin aldığı besinlerin bebeğe plasenta ile taşınması sonucu olduğu unutulmamalıdır. Çünkü bebek tüm enerji ve besin öğesi gereksinimlerini annenin depolarından karşılar. İyi beslenme, gebeliğin her dönemi için önemlidir.
GEBELİKTE BESLENMEYE YÖNELİK ÖNERİLER
Gebelikte minerallere olan gereksinim de artar. Bu dönemde en önemli mineraller demir (Fe), çinko (Zn), iyot ve kalsiyum (Ca)'dur. Gebelikte artan demir ihtiyacının karşılanması için normal gereksinime ek olarak demir alınmalıdır.
Beslenmede demirden zengin gıdalar, kırmızı et, tavuk, kuru baklagiller ve kuru meyvedir. Ayrıca demir emilimini etkileyen çay, kahve içimi azaltılmalı ve mutlaka yemekle birlikte C vitamini içeren taze meyve suları ve salataların alınması demirin vücutta kullanımını arttırır.
• Fazla kilo alımını önlemek için şekerli, unlu ve yağlı besinleri öneriler doğrultusunda tüketin.
• Haftada 3-4 gün mutlaka kırmızı et veya beyaz et (tavuk-balık) tercih edin.
• Kızartma, kavurma, organ etleri, salam, sosiz, sucuk tüketmeyin.
• Yağlı, kokulu, baharatlı yiyeceklerden (Yağlı et, yağlı soslar, kaymak, krema) uzak durun.
• Kahve, çay tüketimini azaltın, özellikle yemeklerin üstüne içilen çay ve kahve aldığınız besin değerlerini azaltır.
• Günlük tuz alımını sınırlı tutun ve iyotlu tuzları tercih edin.
• Çevrenizin ve besinlerin temizliği, siz ve bebeğiniz için çok önemli; sebze-meyveleri iyice yıkayın.
• Gebelikte alkol ve sigaradan uzak durun. Ayrıca kullanılan ilaçlar fetüse (bebeğe) zarar verebilir, doktor denetiminde ilaç kullanın.
• Gebelikte ilk haftalarda bulantı ve kusma sık görülebilir. Az ve küçük öğünler halinde besin almaya ve bol sıvı tüketmeye önem gösterin. Özellikle sabah öğünlerinden önce ekmek, kraker tüketilebilir.
• Kabızlık sorununuz varsa, önerilen sebze - meyveleri kabuklarıyla tüketerek posa alımınızı artırabilirsiniz. Aç karnına ılık su, kayısı, mürdüm eriği ve komposto bu durumun giderilmesine yardımcı olacaktır.
• Hazır yiyecek ve içecekleri (Hazır çorba, meşrubat, hazır meyve suları, et suyu ve benzeri çeşni verici tabletleri) tüketmeyin.
