Düzce SGK Müdürü Necmi Köroğlu, kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında yürütülen çalışmalarla ilgili bilgiler vererek "Çalışanların sigortalı olarak çalıştırılmaları anayasal bir hak olmakla birlikte aynı zamanda hem çalışanlar hem de işverenler açısından bir zorunluluktur" dedi.
Kayıt dışı istihdamla ilgili bilgiler veren Köroğlu, "Ülkemizin ve sosyal güvenlik sisteminin önemli sorunları arasında yer alan kayıt dışı istihdam çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumuna hiç bildirilmemesi ya da çalışma gün veya ücretlerinin eksik bildirilmesidir. Yani sigortasız işçi çalıştırma durumunda olduğu gibi, çalışma sürelerinin veya ödenen ücretlerin eksik bildirilmesi de kayıt dışı istihdam olarak değerlendirilmektedir. Çalışanların sigortalı olarak çalıştırılmaları anayasal bir hak olmakla birlikte aynı zamanda hem çalışanlar hem de işverenler açısından bir zorunluluktur. Yani işverenlerin çalışanlarını sigortasız olarak çalıştırma hakları olmadığı gibi çalışan kişilerin de sigortasız çalışmayı istemek gibi bir hakları söz konusu değildir" dedi.
"Emekli olamazsınız"
"Kayıt dışı çalışılan süreler emeklilikte hizmetten sayılmaz" diyen Necmi Köroğlu, açıklamasına şöyle devam etti; "Kayıt dışı istihdam; çalışanların sosyal güvenceden yoksun kalmasına, işverenler arasında haksız rekabete ve kamu gelirlerinde kayba yol açmaktadır. Kayıt dışı çalışılan süreler emeklilikte hizmetten sayılmaz; bu nedenle gerekli şartlar tamamlanmadıkça yaşlılık (emeklilik) aylığı bağlanamaz. Çalışamaz duruma geldiğinde malullük aylığından yararlanamaz. Hayatını kaybetmesi durumunda geride kalan eş ve çocukları ölüm aylığı hakkından yararlanamazlar. Bir yıl bir işçiyi kayıt dışı çalıştırdığının denetim sonucu anlaşılması halinde idari yaptırımı 14 asgari ücrete kadar para cezasıdır. Ayrıca bu çalışmalara ait primler gecikme cezası ve zammıyla birlikte tahsil edilir. Bu işyerlerinin yararlanmakta olduğu sigorta prim teşvikleri durdurulur. Haksız yararlanılan teşvikler, gecikme zammıyla birlikte tahsil edilir. Devlet ve özel sektör tarafından sağlanan teşvikler ile hibe ve kredi avantajlarından faydalanılamaz. Yaşanacak iş kazası ve meslek hastalıkları karşısında devlete ve işçilere karşı idari ve adli yükümlülükler doğar."
"Her 1 yabancı için 5 Türk vatandaşı istihdamı esastır"
İl Müdürü Necmi Köroğlu, yabancı uyruklu işçi çalıştırmanın şartlarını da açıkladı. Açıklamasında "İşverenlerce çalıştırılacak kişi yabancı uyruklu ise önceden çalışma izni alınması gerekmektedir. Bilanço esasına tabi işyerlerinde, adına çalışma izni başvurusu yapılan yabancının çalışacağı işyerinde, istihdam edilmek istenilen her bir yabancı için en az beş Türk vatandaşının istihdamı esastır. Yabancı uyruklu çalışana ödenecek aylık ücret miktarının yabancı çalışanın görev ve yetkinliği ile bağdaşır seviyede olması zorunludur. Buna göre yabancı çalışana ödenecek ücretin en az başvuru tarihi itibariyle yürürlükte bulunan asgari ücret tutarı dikkate alınarak Bakanlıkça belirlenen seviyede olması gerekmektedir. Çalışma izni bulunmayan yabancı uyruklu kişinin çalıştırıldığının tespiti halinde her bir yabancı uyruklu kişi için ödenecek idari para cezası tutarı 2025 yılı için 81 bin 683 TL'dir. Kayıt dışı yabancı işçi çalıştıran işveren, yabancı uyruklu kişinin, varsa eş ve çocuklarının konaklama giderleri ile ülkelerine dönmeleri için gerekli masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını da karşılamak zorunda kalabilmektedir" ifadelerinde bulundu.
Köroğlu, son olarak ise çalışanlar, sigortasız çalıştırıldıklarını ya da ücretlerinin veya çalışma sürelerinin eksik bildirildiğini düşündüklerinde ihbar ve şikayetlerini ALO 170'e, Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü/Sosyal Güvenlik Merkezine veya CİMER yani Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi üzerinden de iletebileceklerini söyledi.
