Halen içmekte-kullanmakta olduğumuz su nereden geliyor? Samandere ve Odayeri yaylasından gelen sular Uğursuyu’na akıyor. Uğur köyünde Uğursuyu üzerine yapılmış olan regületör vasıtasıyla da bu su kendi cazibesiyle yaklaşık 6 km. ileride bulunan Düzce Belediyesinin Beyköy’de bulunan “Su Arıtma Tesisine” geliyor. Oradan da Ruhi Kurnaz Başkanımız zamanında döşenmiş olan çelik borularla Düzce şehir merkezine dağılıyor. Peki bu su, içme-kullanma suyu olarak yetiyor mu? İçme suyu olarak şimdilik yetiyor ama bahçe sulaması yapıldığı için yetmiyor!
Peki bahçe sulaması yapıldığını nereden biliyoruz? Konu ile ilgili Düzce Belediyesinin ilgili biriminden aldığım cevap; “07.07.2020 tarihinde hava çok sıcaktı ‘Su Arıtma Tesisinden’ Düzce şehir merkezine gelen suyun miktarı saniyede 1850 litre, harcanan su ise 2100 litreydi. Aynı gece şiddetli bir yağmur yağdı. Ertesi gün yani 08.07.2020 tarihinde ‘Su Arıtma Tesisinden’ çıkan su yine saniyede 1850 litre ama harcanan su ise 1400 litre! Yani harcanan su azaldı.” Yağmur yağmadan bir gün önce evinde su akmadığını söyleyen vatandaşları yağmurdan sonra telefonla tek tek aradım ve hepsi de evlerinde sularının aktığını söylediler. Demek ki su, bahçe sulaması vb. işler için de kullanılıyormuş!
Peki vatandaş bahçesini sulamasın mı? Cumhurbaşkanımız herkes bahçesini eksin, bir karış dahi boş yer bırakmasın diye söylemiyor mu? Vatandaş tabi ki bahçesini sulayacak. O zaman yapılması gereken şu olmalıdır. Acil eylem planı hazırlayıp ilave tedbirler almak. Bu tedbirler ne olabilir? Mesela; Uğursuyu civarında uygun yerlere suların bol aktığı zamanlarda, dar günlerde kullanılmak üzere depolar yapılabilir. Sular azaldığı zaman o depolardan Düzce merkeze su pompalanabilir. Kavakbıçkı Deresi bildiğim kadarı ile Beyköy beldesi tomruk deposu civarında Uğursuyu ile birleşiyor. Hemen oraya geçici olarak bir regületör yapılıp yaklaşık 1-2 km. ileride bulunan “Su Arıtma Tesisine” ilave su akıtılabilir. Hasanlar barajındaki su 25 km. uzaklıkta bulunan Düzce’nin “Su Arıtma Tesisine” akıtılabilir. Bildiğim kadarı ile Düzce’nin suyunu güçlendirecek 15 adet su kuyusu var onlar da faaliyete sokulabilir. Ama bunların hepsi kısa süreli ve günü kurtarma projeleridir.
Başka ne yapılabilir? Efteni gölü Düzce’mizin tüm sularının toplandığı bir havzadır. Asar Deresi ve Hasanlar Barajının suyu Küçük Melen’e, Küçük Melen dahil Aydınpınar, Uğur ve Aksu Dereleri hep birlikte Efteni Gölünde toplanıyor. Efteni gölünde biriken su Büyük Melen vasıtasıyla Karadenize akıyor. İSKİ, şu anda Efteni Gölünden Büyük Melen olarak akıp giden suyun üzerine yaptığı Melen Barajı’ndaki suyu, kot farkı nedeniyle terfi depolarıyla İstanbul’a nasıl pompalıyorsa, aynı şekilde biz de Düzce olarak Efteni gölündeki suyu Düzce merkez’e pompalayabiliriz. 189 km. mesafeye ulaşan su herhalde 15 km. mesafeye de ulaşır.
Geçtiğimiz yaz aylarında da sularımız az geliyordu. Bu konu o günlerde neden dikkate alınmadı diye sorabiliriz. Bu soru, halen yaşadığımız su sorununu çözer mi? Çözmez. İşi bilenler, Eylül ve Ekim aylarında daha fazla su sıkıntısı yaşayabileceğimizi söylüyorlar. Ama hala hiçbir şey için geç kalınmış değildir. Zararın neresinden dönülürse kardır. Yani çözüm var. Yukarıda yazdığım çözüm yollarından hangisi daha uygundur hangisi daha temizdir hangisi daha az maliyetlidir ben onu bilemem. Onu, işin erbabı ve sorumluları bilir.
Burada bir başka konuyu şöyle gündeme getirebilirim; Bildiğim kadarı ile hizmet süresi 2012-2015 yılları arası olan DSİ Genel Müdürlüğünün bir projesi vardı. O projenin açıklamasında aynen şöyle yazılıydı: “Proje alanı, Karadeniz Bölgesi’nde, Düzce il merkezini; Cumayeri, Kaynaşlı, Çilimli, Gölkaya ve Gümüşova İlçelerini; Beyköy, Boğaziçi ve Konuralp Beldelerini, bu ilçeler ve beldelere bağlı tüm köyleri kapsamaktadır.
Mevcut su temin sisteminde Uğursuyu Deresi’nden alınan içme-kullanma suyunun depolama imkânının olmaması ve yaz aylarında Uğursuyu Deresi’nden temin edilen su miktarının Düzce il merkezinin ihtiyacını karşılayamaması nedenleriyle, Düzce ili için başka bir kaynaktan su teminine gerek duyulmuştur.
Bu amaçla proje kapsamında, Düzce il merkezinin uzun vadeli içme-kullanma suyu ihtiyacının karşılanması için ‘Düzce Efteni Projesi’ kapsamında inşa edilen, Düzce şehir merkezine yaklaşık 15 km. mesafedeki Hasanlar Barajı’ndan, Uğursuyu Deresi ile entegre bir yaklaşımla alınacak suyun, yeni yapılacak içmesuyu arıtma tesisine ve arıtılmış suyun mevcut ve/veya yeni yapılacak depolara kadar iletilmesi için gerekli bütün içmesuyu tesislerinin uygulama projeleri ile mevcut su temin sisteminin rehabilitasyon uygulama projeleri hazırlanmıştır.
Proje kapsamında aşağıdaki tesisler yer almaktadır; 1800 çaplı 25.12 km ve 1200 çaplı 6.16 km uzunluğunda çelik borulu içmesuyu isale hatları, 200.000 m3 kapasiteli içmesuyu arıtma tesisi, 50.000 m3 kapasiteli mevcut arıtma tesisinin rehabilitasyonu, Baraj su alma yapısı, 1 adet regülatör, 2 adet depo ve 2 adet pompa istasyonu, Enerji nakil hattı, içmesuyu SCADA ‘Merkezi Denetleme Kontrol ve Veri Toplama’ sistemi ve katodik koruma.”
Devlette devamlılık esastır. Göreve her gelen belediye başkanı özellikle temel konularda kendi kafasına göre uygulama yapmamalıdır. Özellikle su, temizlik vb. konularda! Temel konularda alınmış olan bir karar varsa, bu projenin uygulanması için gereken ne ise o yapılmalıdır. Yukarıdaki projenin akıbeti ne oldu diye sorsam bu sorunun cevabını hangi belediye başkanı verebilir?
Bu konuyu bir de şöyle sorsam ve verilecek cevabın kime ne faydası olur? Mesela; Şu andaki belediye başkanımız da dahil olmak üzere hangi siyasetçimiz geçmişten bu yana Düzce’nin içme suyu ile ilgili probleminden habersizdir? Bu konudan haberleri olduğu halde bu güne kadar ne yapmışlardır? Sorulan bu sorulara herkesin vereceği bir cevap mutlaka vardır. Vardır ama emin olun ki hiçbiri halen yaşadığımız su problemini çözmez.
Bence geçmişi tartışmak yerine olaylara bulunduğumuz yerden bakarak, geleceğe matuf hangi projeleri yapmalıyız, ona odaklanmalıyız? Amerika’yı yeniden keşfetmeye gerek yok. 2012-2015 arası hazırlanmış olan projenin peşine düşülmeli, varsa daha pratiği onun peşine düşülmeli, yoksa yeni proje üretmeliyiz. En önemlisi de kullandığımız suyu israf etmemeyi öğrenmeliyiz. Düzce’nin su problemi çözülür mü? Ölüm hariç her şeyin bir çözümü vardır! Yanlış mı düşünüyorum? Hoşçakalın.
