Ortadoğu’da patlak veren İran-İsrail savaşı, sadece enerji piyasalarını değil, tarım sektörünü de derinden sarstı. Türkiye’de tarımın en kritik girdilerinden biri olan üre gübresinde yaşanan ani fiyat artışı, çiftçiyi ekim öncesi büyük bir belirsizliğe sürükledi. Savaş öncesi spot piyasada tonu 16 bin TL’ye kadar alınabilen üre gübresi, sadece 8 gün içinde yüzde 50 zamlanarak 25-26 bin TL seviyelerine yükseldi.
Tarım Kredi’den Satışlara “Yavaşlatın” Talimatı
Yaşanan sert fiyat artışı sonrası piyasada birçok özel firma satışlarını durdurdu. Tarım Kredi Kooperatifleri'nin de sahadaki kooperatiflere şifahi olarak “Salı gününe kadar satışları yavaşlatın” talimatı verdiği öğrenildi. Bu adım, piyasadaki gübre arzını daha da kısıtlarken, fiyatların yükselmesine zemin hazırladı.
ÇKS’siz Çiftçiye Satış Durdu, Ortaklara da Sınırlama Getirildi
Tarım Kredi Kooperatifleri, daha önce Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) belgesi aramadan gübre satışı yaparken, son günlerde bu uygulamayı da değiştirdi. Artık ÇKS kaydı olmayan çiftçilere hiçbir şekilde satış yapılmazken, kayıtlı üreticilere de sınırlı miktarlarda ürün verilebiliyor. Bu durum, küçük üreticileri doğrudan etkiliyor.
Uzmanlar Uyarıyor: 2025 Üretim Sezonu Tehlikede
Cuma günü itibarıyla Tarım Kredi bayilerinde üre gübresinin tonu 25 bin TL’den satılmaya başlandı. Ancak sektör temsilcileri, önümüzdeki hafta fiyatların ne yönde hareket edeceğini öngöremediklerini belirtiyor. Uzmanlara göre, özellikle üre gibi azot kaynağı olan temel gübrelerde yaşanan bu arz ve fiyat şoku, sonbahar ekimleri öncesi toprak altı gübrelemeyi sekteye uğratabilir.
Çiftçinin Planlaması Bozuldu
Tarımda girdi maliyetlerinin hızla yükseldiği bu dönemde, gübredeki bu fiyat oynaklığı çiftçinin üretim planlamasını imkânsız hale getiriyor. Hem verimlilik hem de ekim alanları açısından riskler artarken, 2025 tarım sezonunda rekolte kaybı yaşanabileceği endişesi güçleniyor.
Tarım sektörü temsilcileri, devletin acil müdahalesiyle piyasanın dengelenmesini ve çiftçiye yönelik desteklerin artırılmasını talep ediyor. Aksi halde, gübrede yaşanan bu kriz, gıda fiyatlarına da doğrudan yansıyabilir.
