Yeni Yüzyıl Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı ve eski Düzce Milletvekili Celal Erbay, 86 yıl sonra ibadete açılan Ayasofya Camii hakkında yapılan eleştirilere yanıt verdi. Prof. Dr. Erbay, Fatih Sultan Mehmet’in savaş sonrası şahsına geçirilen Ayasofya için Doğu Roma İmparatoru Justinianus’a 50 bin duka altın verdiğini söyledi.
İstanbul'un fethine kadar 916 yıl kilise, 1453'ten 1934'te alınan kararla müze oluncaya dek cami olarak kullanılan, 86 yıl müze olarak hizmet veren Ayasofya'nın yeniden ibadete açıldı
Ulusal ve uluslararası medyada büyük yankı uyandıran gelişme sonrası çeşitli iddialar ortaya atıldı. Yaşanan gelişmeler hakkında Düzce TV’ye özel açıklamalarda bulunan Düzce eski milletvekili ve Yeni Yüzyıl Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Celal Erbay, Ayasofya’nın tekrar ibadete açıklamasını değerlendirirken mutlaka fevrilik ve duygusallıktan uzak olunması gerektiğini ifade etti.
RUSYA VE YUNANİSTAN’IN İDDİALARI YANLIŞTIR
Prof. Dr. Celal Erbay Yunanistan ve Rusya’nın Ayasofya Ortodoksların merkeziydi algısını oluşturduklarını ve bunun tamamen yanlış olduğunu dile getirdi. Erbay şunları söyledi:
“Böyle olayları izah ederken mutlaka fevrilik ve duygusallıktan uzak olmak gerek. Mutlaka zamanın kriterlerine göre değerlendirmek lazım. Ve buna bağlı olarak da o zamanın şartlarına göre durumların değerlendirilmesi lazım. Bir savaş oldu ve galibi de Fatih Sultan Mehmet idi. Roma İmparatorunun şahsına ait mallar Fatih’e geçti. Ayasofya 1453’te Doğu Roma İmparatorluğu’nun merkeziydi. Yani Ayasofya Rusya ve Yunanistan’ın iddia ettiği gibi Ortodoksların merkezi değil Doğu Romanın merkezi. Daha çok Katoliklerin geçmişi var Ayasofya’da.”
FATİH AYASOFYA İÇİN 55 BİN DUKA ALTIN VERDİ
Roma İmparatoru Justinianus’un şahsi malı olan Ayasofya’nın savaş sonrası Fatih Sultan Mehmet’in şahsına geçtiğini belirten Prof. Dr. Erbay, Fatih’in Justinianus’a 55 bin duka altın verdiğini söyledi. Erbay konuşmasına şöyle devam etti:
“Uluslararası hukuka göre iki zaman iki devlet savaştı. Birisi galip geldi birisi mağlup oldu. Uluslararası hukukun ölçüsü, eğer bir savaşta mağlup olan devlet başkanının şahsına ait ne kadar mal varsa galip devletin başkanına geçer. En son Roma imparatoru Justinianus ona ait ne varsa şahsi malı mülkü mahiyetinde varsa Fatih Sultan Mehmet’e geçecek. Mağlup devletin ordusuna ait ne varsa galip devletin ordusuna geçecek. Bu savaşın. Ayasofya o zaman Roma İmparatoru Justinianus’un şahsi malıydı. Savaş sonrası Ayasofya Fatih Sultan Mehmet’e geçti. Tabii Fatih’in niyeti belli. Orası aynı zamanda fethedilmekle birlikte tabiri caizse fethi mübinin de sembolü olarak ilan ediliyor. Fatih Sultan Mehmet kendi adına Ebul Fatih Sultan Mehmet Han vakfını kuruyor. Fatih uluslararası hukuka göre burası benim deyip geçmiyor. Gidiyor Justinianus’un kendi iç hukukuna göre ona 55 bin duka altın veriyor. Böylelikle Ayasofya’yı hem uluslararası hukuka göre hem de özel hukuka göre mülkiyetine geçiriyor.”
TÜRK HUKUK TARİHİNDE TÖRE ESASTIR
Ayasoyfa’nın 86 yıl sonra tekrar ibadete açıklamasının örflere uygun olduğunu söyleyen Erbay son olarak “Hiç kimse kınamasın bu durumu. Farklı düşünmeye kalmasın. Bizde yani Türk Hukuk Tarihinde töre esastır. İl gider töre kalır. Biz örfümüze, töremize bağlı bir millletiz” dedi.
Haber: H. DURNA
