Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Cemil Işık Sönmez, 9 Şubat Dünya Sigarayı Bırakma Günü dolayısıyla tütün mamullerinin zararları ve bağımlılıktan kurtulma ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
Sigaranın tütün bitkisinin kıyılmış, kurutulmuş ve kullanılmaya hazır duruma getirilmiş yaprağından elde edildiğini ve sigara dumanında 4 binden fazla madde bulunduğunu belirten Yrd. Doç. Dr. Cemil Işık Sönmez, nikotinin sigara bağımlılığına sebep olan etken maddelerin başında geldiğini söyledi.
Sigara içimi sonrası nikotinin kana karıştığını ve beyinde bazı nöroendokrin ve nörotransmitter maddelerin salgılanmasına neden olduğunu sözlerine ekleyen Yrd. Doç. Dr. Sönmez, ?Bu maddeler sigara içen kişide geçici bir haz ve doygunluk hissi oluşturur. Ancak bir süre sonra kandaki nikotin oranının düşmesiyle kişide huzursuzluk, sinirlilik, konsantrasyon kaybı, depresif duygu durumu gibi nikotin yoksunluğu belirtileri ortaya çıkar. Kişi, bu halin kaybolması için yeniden nikotin yani sigara arayışına başlar. Tekrar ve tekrar sigara içer. Ancak sigara içimi sonrası elde ettiği hazzı tekrar yakalaması için daha fazla nikotin alması gerekecektir. Çünkü vücutta nikotinin etkilerine tolerans gelişmektedir. Bu kısır döngü, kişileri esir almakta ve bu döngüden kurtuluş kolay olmamaktadır.? dedi.
Sigaranın en çok kullanılan tütün mamulü olmasının yanında nargile, puro ve pipo gibi ürünlerin de tütünün oluşturduğu bütün olumsuz özelliklere sahip olduğunu ifade eden Yrd. Doç. Dr. Sönmez, nargilenin ağır metal içermesinden dolayı kansorejen ve toksik etkisinin sigaradan daha da fazla olduğuna dikkat çekti.
Oluşan basınç nedeniyle nargile dumanının akciğerlerimize daha hızlı ve etkin bir şekilde nüfuz edebildiğini sözlerine ekleyen Sönmez, ?Nargilenin birçok kişi tarafından kullanılıyor olması, enfeksiyon hastalıkları açısından da önemli risk faktörü oluşturmaktadır. Sigara ile mücadelede önemli mesafeler alınması, tütün bağımlısı olan hastalarımızı bir alternatif olarak nargile kullanımına yönlendirebilmektedir. Nargilenin zararlarının kamuoyunda yeterince tartışılmamış ve zararlarının hastalarımız tarafından yeterince bilinmiyor olması, nargile kullanımının önemli nedenleri arasındadır. Sigarayı bırakmak isteyen hastalarımızın aslında yapması gereken, tüm tütün ürünlerini hayatlarından çıkarmaya niyet etmeleridir.? şeklinde konuştu.
Sigara kullanımının olumsuz sonuçlarının vücudun tüm organlarında ve sistemlerinde görülebildiğini söyleyen Yrd. Doç. Dr. Cemil Işık Sönmez, sigaranın diş ve diş eti hastalıklarından, ciltte kırışıklıkların artması ve renk değişikliğine, akciğer kanseri ve kronik obstruktif akciğer hastalığından, koroner arter hastalığına, mesane kanserinden saç dökülmesine, cinsel problemlerden, felç ve organ yetmezliklerine kadar vücudun tüm organ ve sistemlerinde ağır hasarlara yol açabileceğini dile getirdi.
Sigara içme ile hastalık ve ölüm oranları arasındaki bağlantının kesinlik kazandığını vurgulayan Sönmez, dünyada görülen en sık üçüncü ölüm nedeninin sigara ve sigaraya bağlı hastalıklardan kaynaklandığını belirterek, Dünya Sağlık Örgütü?nün (WHO) raporuna göre dünyada her 6 dakikada bir kişinin sigaraya bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybettiğini çarpıcı bir dille ifade etti.
Sigarayı bırakmanın öncelikle karar vermekle başladığını söyleyen Yrd. Doç. Dr. Sönmez, sigarayı bırakmaya karar veren hastaların mutlaka profesyonel yardımla beraber sigarayı bırakmalarını önerdiklerini ifade ederek, profesyonel yardım almadan yapılan bırakma denemelerinin nüks diye adlandırılan tekrar sigaraya başlamayla neticelenebileceğine dikkat çekti.
Üniversite Araştırma ve Uygulama Hastanesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı bünyesinde 2015 Mart ayından itibaren hizmet vermeye başlayan Sigara Bırakma Polikliniği ile ilgili bilgiler de veren Yrd. Doç. Dr. Cemil Işık Sönmez, ?Polikliniğimiz, hafta içi her gün sigara bağımlısı hastalara hizmet vermektedir. Hastanemize başvuran hastalarımızın öncelikle hastalığıyla ilgili özgeçmiş bilgileri, fizik muayenesi, laboratuvar tetkikleri incelenmekte ve bağımlılığın derecesiyle ilgili testler yapılmaktadır. Hastayla yapılan motivasyonel görüşmelerde hastanın sigarayla ilgili yanlış düşünce ve tutumları tespit edilmekte ve bunlara yönelik hayat tarzı değişiklikleri hastayla birlikte kararlaştırılmaktadır. Hastaların nikotin bağımlılıkları tespit edilmekte ve bağımlılık durumlarına göre sadece psikoterapi veya psikoterapinin yanında ilaç tedavileri de uygulanmaktadır. Sağlık Bakanlığı, Ulusal Tütünle Mücadele Eylem Planı çerçevesinde sigara bağımlılığı tedavisinde kullanılan ilaçları, polikliniğimiz vasıtasıyla uygun olan hastalara ücretsiz olarak karşılamaktadır.? ifadelerini kullandı.
Tütün bağımlısı olan hastaların her şeyden önce bir karar vermesi gerektiğini vurgulayan Yrd. Doç. Dr. Cemil Işık Sönmez, ?Sağlıklı yaşama ve hayatlarında beyaz bir sayfa açmaya karar veren hastalarımız için tedavi seçeneklerimizin çok ve başarı oranımızın yüksek olduğu müjdesini vermek istiyorum. ?Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi? sözünü hatırlatıyor ve 9 Şubat Dünya Sigara Bırakma Günü vesilesiyle tüm tütün bağımlısı hastalarımızı yeni, sağlıklı bir hayata birlikte merhaba demeye davet ediyorum.? diyerek sözlerini sonlandırdı.
?Sigarasız bir hayat mümkün!?
Yeşilay Düzce Şubesi Başkanı Fatih Yıldırım da 9 Şubat Dünya Sigara Bırakma Günü dolayısıyla bir açıklama yayınladı.
Dünya Sağlık Örgütü, kanser ölümlerinin yüzde 22?sinintütün kullanımından kaynaklandığını açıkladı. Türkiye?de sigarayla mücadelede önemli bir yol kat edildiğini belirten Yeşilay, ortak alanlarda sigara içilmemesi konusunda uygulama ve denetimlerdeki yetersizliğe dikkat çekerek, gelecek nesiller için daha özverili olma çağrısında bulundu.
Tütün ürünleri tüketiminin ve tütün dumanına maruz kalmanın yol açtığı zararlı etkilerinin önlenmesi ve tütün kullanımının önüne geçmek amacıyla, tüm dünyada 9 Şubat günü Dünya Sigarayı Bırakma Günü olarak kutlanıyor.
Sigaranın tüm dünya ülkeleri için önemli bir halk sağlığı problemi olduğuna dikkati çeken Yeşilay, ülkemizde her yıl ortaya çıkan 50 bin yeni akciğer kanseri vakasının yüzde 80 - 90?ının tütün tüketiminden kaynaklandığını hatırlatarak, Yeşilay olarak her yıl 5 milyondan fazla kişinin hayatını kaybetmesine sebep olan sigara ve diğer tütün ürünlerine karşı mücadelemizde çok iyi bir mesafe aldık. Ama uygulama ve denetimlerdeki yetersizlik bizleri üzüyor. Karar vericileri ve uygulayıcıları gelecek nesillerimiz için daha özverili olmaya davet ediyoruz. Farkındalık kampanyalarımız, bilgilendirme seminerlerimiz, kamu spotlarımız, sosyal medya çalışmalarımızla Yeşilay olarak sigaraya karşı mücadelemiz hız kesmeden devam edecek. Bu mücadeleye tüm vatandaşlarımızın sigarayı bırakarak, bilgi sahibi olarak ve bilinçlendirerek destek olmalarını arzuluyoruz." açıklamasında bulundu.
Ergenlerde risk çok daha büyük
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verileri, hayatında yaktığı ilk iki sigarasını tamamen bitiren gençlerin yüzde 85?inin sigara bağımlısı olduğunu ortaya koyuyor. Bunun sebebi sigaranın içindeki yüksek orandaki nikotin. Uzmanlar, vücuttan çok zor atılan nikotinin, beynin beslenmesini engellediğini, ergenlerde fiziksel ve bilişsel gelişimi olumsuz etkilediğini belirtiyor. Özellikle genç yaşlarda sigara kullanım oranında görülen artış, gençler üzerinde bu tehlikenin daha önemli boyutlarda olduğunu gösteriyor.
Akciğer kanserine neden oluyor
Dünya Akciğer Vakfı, sigara kullanımında mevcut eğilimin sürmesi halinde, bu yüzyılda 1 milyar kişinin sigara içmesi ya da dumana maruz kalmaları yüzünden hayatını kaybedeceğini bildirdi. Vakıf, sadece 2013 yılında 6 milyondan fazla kişinin tütünün neden olduğu hastalıklar yüzünden hayatını kaybettiğini açıkladı. Dünya Akciğer Vakfı ve Amerikan Kanser Derneği'nce 2013 yılı verilerine dayanılarak hazırlanan Küresel Tütün Atlası'na göre, dünyada yılda 5 trilyon 800 milyardan fazla sigara içiliyor. DSÖ istatistiklerine göre 2030 yılına kadar tütün kullanımı nedeniyle her yıl 8 milyondan fazla insan daha hayatını kaybedecek.
